‘Zonder gekheid’ van Alan Ayckbourn wordt de nieuwe productie van toneelgroep Utile Dulci. De repetities onder leiding van regisseur Guido Jonckers gaan begin oktober van start met vijf vrouwelijke en vier mannelijke spelers. Voorlopig staan er twee voorstellingen op de rol voor eind mei 2019 in Schiedam en Prinsenbeek. Nadere details hierover volgen spoedig.
Alan Ayckbourn schetst in ‘Zonder gekheid’ de karakters en wederwaardigheden van drie echtparen en een vrijgezel met zijn vriendinnen. De toeschouwer is er getuige van hoe zij met elkaar omgaan. En dat gebeurt allemaal rond de tennisbaan in de royale tuin achter de villa van Hans en Antine, het echtpaar waar alles om draait. Op drie momenten in twaalf jaar tijd. Ayckbourn schildert zijn personages met humoristische precisie. De kloof tussen de winnaars en verliezers van de welvaartsstaat wordt daarbij steeds dieper gegraven. De winnaar komen steeds prominenter voor het voetlicht, de verliezers steeds dieper in de schaduw. Maar wie is daar schuldig aan? De kijker kan er om lachen, maar wordt op zijn minst aan het denken gezet.
Zonder gekheid is dus een blijspel met een diepere betekenis. Ayckbourn schreef het in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Hij kon toen niet weten dat het stuk anno 2019 nog hoogst actueel is. Uitgerekend nu leven wij in een tijd waarin de kloof tussen rijk en arm, tussen progressief-liberaal en conservatief-bekrompen, tussen grenzen open en dicht en tussen een succesvolle ‘elite’ en het ‘volk’ dat de ontwikkelingen op wereldschaal nog maar amper kan bijbenen, bijna onoverbrugbaar groeit.
Na de première in 1978 stelde de Engelse krant The Guardian de essentie van dit stuk in een enkele kernvraag aan de orde. De grote vraag was volgens de recensent of Huug en Antine – hoe genereus ze ook voortdurend naar hun omgeving zijn – niet toch zelf schuldig zijn aan de steeds schever groeiende verhoudingen. Hun succes zou hen volledig verblinden voor het effect dat die brille heeft op hun directe omgeving.